Vücut kitle indeksi hesaplama son dönemlerde gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bireyler vücutlarında her şeyin kontrol altında olduğundan emin olmak için vücut kitle endeksi hesaplama yöntemine başvurmaktadırlar. Bu sayede bireyler olmaları gereken sağlıklı kiloya göre hareket etmektedirler.
İçindekiler
Vücut Kitle Endeksi Nasıl Hesaplanır?
Vücut kitle hesaplama yapılmasının amacı halk arasında boy kilo indeksi olarak bilinen kilogram cinsinden vücut kitlesinin metre cinsinden ise vücut uzunluğunun karesine bölünmesiyle hesaplanmaktadır.
Genellikle bireyler bu kitle hesaplama durumunu bireylerin sahip olduğu kilonun ideal kiloya uygun olup olmadığını ölçmek için yapmaktadırlar. Bu sayede birey ideal kilosunu öğrenip sağlıklı bir yaşam için neler tüketip tüketmemesi gerektiğinin bilincine varabilir. Ancak bu ölçüm, vücutta ne kadar yağ ya da kas olduğunu göstermemektedir bunu öğrenmek için bir uzmana başvurulmalıdır.
VKİ olarak kısaltılan vücut kitle indeksi hesaplama, kilonun (kilogram cinsinden) boyun (metre cinsinden) karesine bölünmesiyle yapılmaktadır ve çıkan sonuca göre bireyin kilo sınıflandırılması yapılır. Çıkan sonuç 30’un üzerindeyse birey obez, 40’ın üzerindeyse birey morbid obez ve 50’nin üzerindeyse birey süper obez olarak kabul edilmektedir. Bu durumlarla karşılaşıldığı taktirde derhal bir uzmanla görüşülmelidir aksi taktirde ne kadar geç uzman yardımı alınırsa durumun düzelmesi o kadar zorlaşır ve birey bir o kadar hasar görür.
Vücut kitle indeksi hesaplama (VKİ) işlemi yapılırken sadece bireyin ağırlığı ve boyu dikkate alınmaktadır. Ancak detaylı vücut kitle indeksi hesaplanırken sadece bireyin ağırlığı ve boyu değil bunun yanında bireyin yaşı, cinsiyeti, vücut yağ yüzdesi ve bel çevresi gibi değerler de dikkate alınmaktadır. Hesaplama sonucunda elde edilen değerlere bakılarak vücudunda sağlığını bozacak ölçüde aşırı yağ birikimi olanlar, uzman kontrolünde görüşüp tekrar vücut kitle indeksi hesaplaması yaparak bu değerleri kendileri için ideal olan seviyeye gelebilmektedirler. Bir örnek verecek olursak:
Diyelim ki birey 100 kilo ve 1.80 boyunda olsun ve vücut kitle indeksi hesaplaması yapıyor olsun
1.8×1,8 için boyun karesi 3.24 olarak hesaplanmaktadır.
100/3.24 işleminin sonucu 30.8 çıkmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün referans aralıklarına bakarsak 30 ve üzerindeki bireyler obez olarak değerlendirildiği için hesaplamasını yaptığımız birey obez sınıfında yer almaktadır.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplamasında Sınıflandırma Nasıl Yapılır?
Vücut kitle endeksi hesaplama yapılırken Dünya Sağlık Örgütü’nün yaptığı obezite sınıflandırmasında çıkan değerler temel alınır bu değerler ise şöyledir:
- 18.5 kg/m2’nin altında olan bireylere zayıf birey denmektedir.
- 18.5 kg/m2 ile 24.9 kg/m2 arasında olan bireylere normal kiloda birey kabul edilmektedir.
- 25 kg/m2 ile 29.9 kg/m2 arasında olan bireylere fazla kilolu birey kabul kabul edilmektedir.
- 30 kg/m2 ila 39.9 kg/m2 arasında sonuca ulaşanlara obez birey denmektedir.
- 40 kg/m2 ya da üzerinde çıkan sonuçlar için ileri derecede obez birey, yani morbid obez birey denmektedir.
Yaş Aralıklarına Göre İdeal Vücut Kitle İndeksi Nasıl Olmalıdır?
Vücut kitle endeksi hesaplama yapılırken, yaşa göre olması gereken body mass index (BMI) referans aralıkları şöyledir:
- 19-24 yaş arasında olan bireyler için ideal referans aralığı 19-24 BMI aralığında olması gerekmektedir.
- 25-34 yaş arasında olan bireyler için ideal referans ağırlığı 20-25 BMI aralığında olması gerekmektedir.
- 35-44 yaş arasında olan bireyler için ideal vücut kitle indeksi 21-26 BMI aralığında olması gerekmektedir.
- 45-54 yaş arasında olan bireyler için ideal body mass index, 22-27 BMI aralığında olması gerekmektedir.
- 55-64 yaş arasında olan bireyler için ideal body mass index, 23-28 BMI aralığında olması gerekmektedir.
- 65 yaş ve üzerinde bireyler için vücut kitle indeksinin ideal değeri 24-29 BMI aralığında olması gerekmektedir.
İdeal Vücut Kitle İndeksine Sahip Olmak İçin Boyumuza Göre Kilomuz Nasıl Olmalıdır?
Cinsiyet ve metabolizmaya bağlı olarak değişiklik gösteren ideal kilo boy için de değişiklik göstermektedir vücut kitle endeksi hesaplama yapılırken, boya göre ideal kilolar ise şöyledir:
- 150 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 48 kg iken 150 cm boyunda olan bir kadında ideal kilo 43 kg olmaktadır.
- 158 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 55 kg iken 158 cm boyunda olan bir kadında ideal kilo 51 kg olmalıdır.
- 160 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 57 kg iken 160 cm boyunda olan bir kadında ideal kilo 52 kg olmalıdır.
- 162 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 59 kg iken 162 boyunda olan bir kadında ideal kilo 54 kg olmalıdır.
- 165 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 61 kg iken 165 cm boyunda olan bir kadında ideal kilo 57 kg olmalıdır
- 170 cm boyunda olan bir erkek için ideal kilo 66 kg iken 170 cm boyunda olan bir kadında ideal kilo 61 kg olmalıdır.
Çocuklarda Vücut Kitle İndeksi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Çocuklarda vücut kitle indeksi hesaplama tıpkı yetişkinlerdeki gibi kg ve metre cinsinden aynı hesaplarla yapılmaktadır fakat çocuklarda çıkan sonuçlar daha farklı değerlendirilmektedir. 2 ila 18 yaş arası çocukların vücut kitle indeks değerleri aynı çıkmış olmasına rağmen çocukların bir tanesi ideal kilosunda gibi gözükebilirken diğer çocuk obez çıkabilmektedir.
Yani sadece boy ve kiloya bakarak değil bu durumda yaşa ve cinsiyete göre vücut kitle indeksi hesaplama ile değerlendirilmesi yapılmalıdır. Ayrıca çocukların hesaplama işlemi yapılırken bazal metabolizma hızının ölçümü yapılması gerekmektedir bu işlem ise uzman bir hekim tarafından yapılmalıdır.
Normal Kilo Aralığını Koruma Yolları
Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği referans aralığında normal seviyede çıkanlar yani sonuçları18.5 kg/m2 ile 24.9 kg/m2 arasında olan bireyler, boyları ile uygun kiloda olmaktadırlar.
İdeal kilonun korunabilmesi için düzenli ve sağlıklı beslenmenin yeri büyüktür. Bunun yanında düzenli olarak yapılan fiziksel aktiviteler de aynı önemi taşımaktadır, ağır bir fiziksel aktiviteye gerek duyulmaksızın günlük yapılan yürüyüşler, gün içinde aktif işlerde bulunma gibi durumlar ideal kilonuzun korunmasına yardımcı olacaktır.
Obezite Teşhisinde Vücut Kitle Endeksi Dışındaki Faktörler
Vücut kitle indeksi hesaplama işlemi sonucunda bireyler kendilerinin nerede olduklarını görmektedirler. Obezite ile birlikte vücutta yağ dokunun birikmesi sonucunda zararlı hormon salgılanması da artmaktadır, biriken yağ doku genellikle bel çevresinde birikmektedir. Bel çevresinde yoğun yağ birikimi, özellikle sindirim sisteminde yaşanan sağlık problemleri gibi çok sayıda sağlık problemini yanında getirebilmektedir. Aynı zamanda hekimler obez bireyin bel çevresini ölçerek obezitenin derecesinin tespit etmektedirler.
Obezite hesaplaması bireyin sahip olduğu sağlıklı kas dokunun, zararlı yağ dokusuna oranı ile yapılabilmektedir. Bu hesaplama sonucunda elde edilen bilgiler sayesinde bireyin sağlıklı olup olmadığını tespit edebilir ve buna göre obezite hastalığının tedavisi için uygun adımlar atılır. Yetişkin erkek bireylerde yağ oranı %12 ile %18 arasındayken ve yetişkin kadınlarda %20 ile %28 arasında olan yağ oranı normal kabul edilmektedir fakat bu durum erkeklerde %25 ya da üzerine ve kadınlarda %30 ya da üzerine çıkarsa obezite hesaplamasında bunlar da dikkate alınmaktadır.
Obezite Tedavisi, Kolesterol, Ketojenik Diyet, Gece Yeme Bozukluğu, Diyet Tedavisi