Vajinismus
Vajinismus, vajina açıklığı etrafındaki kasların istemsizce kasılmasıdır. Vajinismus, genital organlarında anormallik olmayan kadınlarda vajina açıklığı etrafındaki kasların istemsizce kasılması durumudur. Kas kasılması, cinsel ilişkiyi veya penetrasyon içeren herhangi bir cinsel aktiviteyi ağrılı veya imkansız hale getirebilmektedir.
İçindekiler
- Vajinismuslu kadınların çoğu cinsel ilişkiye tahammül edemez ve bazıları tampon kullanmak istemezler.
- Doktorlar teşhisi semptomlara ve ardından mümkün olduğunca nazikçe yapılan pelvik muayeneye dayandırır.
- Kadınlara genital bölgelerine nasıl dokunacakları, yavaş yavaş vajinalarına nasıl yaklaşacakları, ağrı hissetmeden ona dokunmaya alışacakları söylenir.
- Bu egzersizler kadınların acı çekmeden korktukları cinsel ilişkiye girmelerini sağlayabilir.
Vajinusmus Nedir?
Vajinismusta kadının cinsel ilişki isteğine rağmen vajina kasları istemsizce kasılır. Vajinismus genellikle kadınların ilk cinsel ilişkiye girmeye kalkışmasıyla başlar. Bununla birlikte, bazen daha sonra da gelişebilmektedir. Örneğin, başka bir faktör ilk kez cinsel ilişkiyi acı verici hale getirdiğinde veya kadınlar duygusal olarak sıkıntı içindeyken cinsel ilişkiye girdiğinde.
Cinsel ilişki acı verici olabileceğinden, kadınlar bundan korkar. Bu korku, kasları daha da sıkılaştırır ve cinsel ilişki girişiminde bulunulduğunda ağrıya neden olur veya sahip olunan ağrıyı artırır. Bir refleks reaksiyonu gelişir, böylece vajinaya basıldığında veya bazen sadece dokunulduğunda vajina kasları otomatik olarak (refleks olarak) kasılır. Bu nedenle çoğu kadın, cinsel ilişkiye veya penetrasyon içeren herhangi bir cinsel aktiviteye tahammül edemez. Bazı kadınlar tampon takılmasına tahammül edemezler veya hiç denemek istemezler.
Vajinusmusun Nedenleri
Bir kadın vajinismus durumundan mustarip olduğunda, pelvik taban kasları – özellikle pubococcygeus (PC) kas grubu – istemsiz kasılır. Bu durum, genel kas spazmlarına ve solunumun geçici olarak kesilmesine neden olur. Vajinismuslu bir kadın tampon takamayabilir, hatta jinekolojik muayenelere bile giremeyebilir.
Genel olarak vajinismus, fiziksel, duygusal tetikleyicilerden veya her ikisinden birden kaynaklanıyor olabilir.
Vajinismusun temel duygusal tetikleyicilerinden bazıları aşağıdadır:
- Kadının ağrı ya da doğum yapmaktan korktuğu zaman olduğu gibi bir korku,
- Kaygı veya suçluluk, vajinismus tetikleyicisi olabilir.
- İlişkideki sorunlar bunu tetikleyebilmektedir. Örneğin, kadının istismarcı bir cinsel partneri varsa veya onun yanında kendini çok savunmasız hissediyorsa.
- Cinsel istismar öyküsü veya genç yaşta cinsel görüntülere erken maruz kalma gibi travmatik olaylar.
Vajinismusun bazı fiziksel tetikleyicileri şunlardır:
- Enfeksiyonlar, bir mantar enfeksiyonu ya da, idrar yolu enfeksiyonu (İYE).
- Liken skleroz veya kanser gibi belirli hastalıklar.
- Çok travmatik olabilen doğum veya pelvik cerrahi.
- Aşırı duyarlılığa neden olabilen menopoz.
- İlişkiden önce yetersiz vajinal hazırlanma.
Bazı ilaçların vajinismusu tetikleyen yan etkileri de olabilmektedir.
Vajinusmusun Belirtileri
Vajinismus belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Vajinismuslu kadın hafif ila şiddetli cinsel ağrı yaşayabilir ve belirtiler şunları içerebilir:
- Penetrasyon sırasında yanma veya yırtılma ağrısı,
- Uzun süreli ağrılı seks,
- Bazı kadınlar muayene sırasında veya tampon kullanırken ağrı çekmeyebilir, ancak yalnızca penetrasyon sırasında ağrı yaşayabilir.
- Bazı kadınlar belirli pozisyonlarda ağrı veya derin itme disparoni yaşayabilir.
- Şiddetli vajinismusu olan kadınlarda herhangi bir giriş mümkün olmayabilir.
Endometriozis gibi çok ağrılı seksle sonuçlanabilecek başka durumlar da vardır ve bu durum, belirtilen koşullardan ayırt edilmelidir. Oysa endometriozis derin penetrasyon sırasında ağrıya neden olan bir durumdur.
Vajinismus Türleri
Vajinismus türleri olan bir rahatsızlıktır. Türlere göre belirtileri, nedenleri, tanı ve tedavi yöntemleri değişiklik göstermektedir. Kişide Birincil Vajinismus veya İkincil Vajinismus olabilir. Burada kadın, bu sorunu belki bir vajinal enfeksiyon, menopoz, kanser için yaralanma veya radyasyondan sonra geliştirmiştir.
Birincil vajinismus: Kadının hayatı boyunca hiçbir zaman penetratif seks yapamadığı durumu içermektedir.
İkincil vajinismus: Hayatın ilerleyen dönemlerinde normal cinsel işlevi olan kadınlarda ortaya çıkabilir. Burada kadın bu sorunu belki bir vajinal enfeksiyondan, menopozdan, kanser tedavisinden sonra geliştirmiştir.
Şiddetli vajinismus: Herhangi bir nesne ile her durumda mevcut olan türdür (seks, tampon kullanımı gibi).
Durumsal vajinismus: Durumsal ağrıda, kadınlar sadece koital ağrı (seks sırasında ağrı) yaşar, ancak jinekolojik muayeneler veya tampon yerleştirme sırasında herhangi bir sorun ile karşılaşmazlar.
Vajinusmus Tanı Yöntemleri
Vajinismus semptomları olan kişilerin doktorlarına görünmesi gerekmektedir. Doktorlar kadının semptomlarına, tıbbi geçmişine ve mümkünse fizik muayeneye dayanarak teşhis koyabilirler.
Kişinin durumu hakkında daha fazla bilgi edinmek için doktorunun bazı kişisel sorular sorması gerekebilir. Bunlar şunları içerebilir:
- Parmağınız veya tampon gibi vajinanıza nüfuz eden herhangi bir şeyi tolere edebilir misiniz ve bu durum acı verici mi olur?
- Vajinanızın içine giren herhangi bir şey sizi endişelendiriyor mu?
- Hiç travmatik bir cinsel deneyim yaşadınız mı?
- Bir ilişkiniz var mı ve partnerinizle cinsel olarak aktif misiniz?
Yaralanma, enfeksiyon veya vestibülodini (vajina açıklığındaki aşırı hassas sinirler ) gibi vajinismusun fiziksel bir nedenini elemek için vajinal muayene gerekli olacaktır. Kişi tercih ederse kadın doktor talep edebilir, ancak doktorların ne yapacaklarını tam olarak açıklamaları gerekmektedir.
Doktor seksin hasta için neden acı verici olduğundan emin değilse, hastayı vulva problemlerinde uzmanlaşmış bir doktora sevk edilebilir. Bu bir jinekolog (kadın üreme sistemini etkileyen durumların tedavisinde uzman), genito-üriner tıp klinisyeni veya bir dermatolog (cilt hastalıkları uzmanı) olabilir. Ağrının nedeninin vajinismus olduğu düşünüldüğünde, doktor hastayı bir seks terapisti veya jinekolog gibi bir sağlık uzmanına yönlendirebilir.
Vajinusmusun Tedavi Yöntemleri
Tedavi, vajinal kasların refleks olarak sıkılaşmasını ve vajina ve çevresine dokunulduğunda ortaya çıkan ağrı korkusunu azaltmayı amaçlamaktadır. Bu refleksi zayıflatmak için kadınlara belirli dokunma egzersizleri yapma talimatı verilir.
İlk başta kadınlar ağrıya neden olmadan vajinal açıklığa olabildiğince yakın bir alana dokunurlar. Her gün açıklığa biraz daha yaklaşmalı, ağrıya neden olmadan vajinaya ne kadar yaklaşabileceklerini yavaşça artırmalıdırlar.
Açıklığın etrafındaki dokulara dokunabildiklerinde (bu dokulara labia denir), labiayı açma alıştırması yapabilirler. Kadınlar, cinsel organlarını görmeleri için ayna kullanmaya teşvik edilir. Daha kolay görülebilmesi için vajina açıklığını büyüten (bağırsak hareketinde olduğu gibi) aşağı doğru çekilmeleri öğretilir. Sonunda kadınlar ağrıya neden olmadan vajinalarına dokunabilir. Daha sonra, açıklığı büyütmek ve yerleştirmeyi kolaylaştırmak için parmağını sokarken aşağı doğru bastırarak parmaklarını vajinaya sokmaları talimatı verilir.
Bu egzersizleri yapıp ağrı hissetmediklerinde vajinaya yerleştirilen koni şeklindeki insertleri kullanmaya başlayabilirler. 10 ila 15 dakika içinde bir insert bırakılır. Daha sonra vajinal kaslar baskıya alışır. Kadınlar bir insert ile rahat hale geldikçe, vajinadaki basıncı kademeli olarak artıran giderek daha büyük insertler kullanırlar. Sonunda kadınlar partnerlerini vajinaya bir parça yerleştirmeye davet ederler. Böylece kadınlar vajinal kasları gevşetmeyi ve refleksif sıkılaşmayı geçersiz kılmayı öğrenirler.
Partner ağrıya neden olmadan koniyi yerleştirebildiğinde, çiftin cinsel aktivitesi, kadının genital bölgesine partnerin cinsel organı ile ancak vajinaya girmeden dokunmayı içerebilir.
Sadece bu adımları tamamladıktan sonra çift tekrar cinsel ilişkiye girmelidir. Doktorlar genellikle kadınların eşlerinin cinsel organını tutmalarını, kısmen veya tamamen vajinalarına yerleştirmelerini önerir. Bazı kadınlar bu noktada cinsel ilişki sırasında zirvede olmaktan daha rahat olmaktadırlar. Bu süreç, bazı erkekleri aşırı temkinli ve itmeye isteksiz hale getirebilir veya ereksiyonlarını kaybedebilirler. Ancak tedavi tamamlandıktan sonra cinsel birleşmede herhangi bir sıkıntı yaşamayacaklardır.
