İltihabı bağırsak hastalıkları (crohn hastalığı ve ülseratif kolit) olarak belirtilen inflamatuar hastalık tipi olarak bilinmektedir. Bağırsakta oluşan iltihabın çeşitli risk faktörleri nedeniyle oluştuğu bilinmektedir. Tıp dilinde İBH olarak ifade edilen hastalığın kesin olarak hangi faktörden kaynaklandığı bilinmemektedir. Fakat oluşan rahatsızlığa yönelik bağışık sisteminde oluşan sorunlar ve kalıtımsal olarak gelişen durumların öne çıkardığı bir hastalık olarak düşünülmektedir.
İçindekiler
Bununla birlikte çevresel faktörler olarak tanımlanabilen durumlarda bu hastalığa neden olabilmektedir. İltihaplı bağırsak hastalığı genel anlamda ilk sırada bağırsağın işlevini bozmaktadır. İkinci sırada oluşan durum olarak sindirim sistemine yönelik tüm organ yapısının bozulmaya başlaması şeklinde tarif edilmektedir. Özellikle sindirim organlarının uzun süre boyunca inflamasyon içeren durumlara maruz kalması nedeniyle iltihabi bağırsak hastalıkları başladığı bilinmektedir. İltihabı bağırsak hastalıkları başında crohn ve ülseratif kolit rahatsızlığı gelmektedir. Genel anlamda birbirine bağlı ortak noktaları kalın bağırsakta gelişen rahatsızlık olarak bilinmektedir.
Fakat her iki hastalıkta tıp alanında farklı şekilde incelenmektedir. Crohn hastalığı ağız boşluğu ile kalın bağırsak arasında yer alan tüm bölümlerde tutulma yapmaktadır.
Ülseratif kolit rahatsızlığında ise ince bağırsak bölümünün iç kısmında iltihap oluşması hali olarak bilinmektedir. Beraberinde ise kalın bağırsağa ulaşan iltihap nedeniyle tutulum başladığı bilinmektedir. Bu yüzden her iki hastalığın ortak alanı kalın bağırsak ta gelişen iltihaplanma olarak ifade edilmektedir.
İltihabı Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit) Nedir?
İltihabı bağırsak hastalıkları nedeni kesin bir şekilde bilinmeyen şekilde oluşan inflamatuar hastalık türlerindendir. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin bozulması dolayısıyla oluşabilen rahatsızlık türü genetik şekilde veya çevresel risk faktörleri nedeniyle de oluşabilmektedir. Hastalığın gelişmesinden itibaren oldukça sorun oluşturan yapısı nedeniyle crohn hastalığı ya da ülseratif kolit rahatsızlığı başlamaktadır. İnflamatuar bağırsak hastalıkları olarak bilinen bu iki hastalığın tıp alanındaki ifade şekli ise İBH olarak bilinmektedir.
Genel açıdan oluşan hastalığın belirtileri arasında kişinin çok sık tuvalete gitmeye başlaması ve katı dışkı yapması belirlenen durumlar arasında yer almaktadır. Beraberinde ise katı dışkının kanlı birlikte çıkması gözlemlenmektedir. Hastalığın gelişmesi anında bireyi oldukça endişelendiren bu durum genel olarak kalın bağırsakta oluşan iltihap ve tutulma nedeniyle meydana gelmektedir.
İltihabı bağırsak hastalıkları tek bir nedene bağlı olarak gelişmediği için sonradan edinilmiş hastalığa yönelik çevresel faktörler büyük sıkıntı oluşturduğu bilinmektedir. Başta kişinin yaşam tarzı ve tüketmekte olduğu yiyecek, içecek tablosu göz önünde tutulması gereken bir konudur. Çünkü birçok hastalıkta önemli bir risk faktörü olan sigara kullanımı bu hastalığın gelişmesinde de büyük paya sahiptir.
Sigara kullanımı nedeniyle kişinin dengesiz beslenme tarzı ve beraberinde bağışıklık sisteminde sorun oluşmaya başlaması kalın bağırsakta iltihabi bağırsak hastalığını başlatabilir. Bu yüzden çevresel faktörlerin başında sigara kullanımına yönelik konular önemli sayılmaktadır.
İltihabı Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit) Belirtileri
İltihabı bağırsak hastalıkları crohn hastalığı ve ülseratif kolit rahatsızlığında benzer belirtiler vermektedir. Fakat her ikisini ayıran kalın bağırsağa yönelik oluşumlar semptomları kısmen farklılaştırabilmektedir. Bu yüzden iltihabi bağırsak hastalıkları belirtilerini hastalığa göre sıralamak gerekmektedir. İlk sırada yer alan crohn hastalığına yönelik oluşan belirtiler şu şekilde sıralanmaktadır.
- Kilo kaybı başlaması
- Tıkanıklık oluşturması
- Emilim bozukluğu başlaması (Sindirim siteminde oluşan sorunlardan biri olarak bilinmektedir.)
- Sürekli mide bulantısı yaşanması
- İstifra edilmesi
- Yüksek ateş oluşturması
- Karın ağrısı
- Çok sık tuvalete çıkılması ve beraberinde kanlı dışkı görüntülenmesi
Yukarıda belirtilen durumlardan son ikisi ülseratif kolit hastalığında görülen belirti olarak bilinmesine rağmen hastalığın şiddeti ve ilerlemesi halinde crohn hastalığında da görülebilecek belirtilerden biri olarak bilinmektedir. Ülseratif kolit rahatsızlığında oluşan belirtiler ise şu şekilde sıralanmaktadır.
- Kişinin çok sık tuvalete gitme ihtiyacı duymaya başlaması
- Katı dışkılamanın gün içinde birden fazla yaşanmaya başlaması ve sürekli olması
- Kanlı dışkı hali oluşturması
- Karın ağrısının her geçen gün şiddetinin artması
- Yüksek ateş
- Bağırsağın delinmesi
İltihabı bağırsak hastalıkları konusunda yukarıda belirtilen her iki hastalığın belirtileri kişide gözlemlenmeye başladığı zaman mutlaka en kısa süre zarfında sağlık kuruluşuna gidilmesi gerekmektedir. Aksi halde geri dönüşü hayli zor olan durumları yaşamanız mümkün olmaktadır. Birbirine benzer belirti veren durumlarda ise her iki hastalığın aynı anda yaşandığı görülmektedir. Böyle bir durumda farklı rahatsızlıklarda beraberinde gelmektedir. Bu yüzden zamanında tedavi olmak önemli rol oynamaktadır.
İltihabı Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit) Tanı Yöntemleri
İltihabı bağırsak hastalıkları genel bakımdan crohn hastalığı ve ülseratif kolit rahatsızlığına yönelik uygulanmaktadır. Yapılan tanı yöntemleri öncesinde hastada oluşan şikâyetler fiziki muayene esnasında dinlenmektedir.
Hastanın tıbbi geçmişi öğrenildikten sonra hekim tarafından yapılması istenen ilk tetkik kan testi olarak bilinmektedir. Kan testinde bakılması gereken durumlar oluşabilecek bağırsak rahatsızlıklarına yönelik önemli bir bulgu sayılmaktadır. Bu yüzden hekim tarafından özellikle istenen kan testinde bakılan kısımlar şu şekilde belirtilmektedir.
- Lökosit
- Albümin
- Kolesterol
- Magnezyum
- Vücuttaki iltihabı gösteren CRP testi vs.
Yukarıda sıralanan durumlar genel açıdan kan testi yapılması esnasında saptanabilen değerler olarak bilinmektedir. İlaveten bağırsak hastalığına yönelik görüntüleme amaçlı kullanılan tanı yöntemleri şu şekilde belirtilmektedir.
- İlaçlı bağırsak röntgeni
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR)
- Gastroskopi
İltihabı bağırsak hastalıkları crohn ve ülseratif kolit rahatsızlığına yönelik uygulanan tanı yöntemleri genel olarak bu şekilde sıralanmaktadır. Bu yöntemlerin dışında ekstra şüphe edilen bir durum oluştuğunda hekim tarafından farklı bir tanı yöntemi daha istenebilmektedir.
İltihabı Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı ve Ülseratif Kolit) Tedavi Yöntemleri
İltihabı bağırsak hastalıkları konusunda öne çıkan crohn ve ülseratif kolit rahatsızlığına yönelik tedavi yöntemleri hastalığın şiddetine göre yapılması gerekmektedir. Kişide önemli hasarlar oluşturabilen bu iki rahatsızlığın geliştirdiği komplikasyonlar farklı birçok sağlık sorununu da beraberinde getirmektedir. Bu yüzden erken teşhis ile başlayan tedavi yöntemleri önemli role sahip olmaktadır.
Her iki hastalığa yönelik yapılacak cerrahi uygulamalar beraberinde farklı durumları da yaşatabilmektedir. Bu yüzden makat çevresinde bulunan kas yapısı da incelenmesi gerekir. Çünkü herhangi bir müdahale kapsamında makat kısmındaki kas işlevi de bozulabilmektedir. Böyle bir durumda ise kişinin dışkısını tutamaması şeklinde problemler de oluşabilmektedir. Bu yüzden cerrahi operasyon çeşitleri de hastalığa göre uygulanmaktadır.
İltihabı bağırsak hastalıkları tedavisinde önemli bir role sahip olduğu bilinen rektum kısmının da incelenmesi gerekmektedir. Rektumda oluşmuş aktif bir iltihap varsa mutlaka öncelik sırası iltihabın giderilmesine yönelik yapılmaktadır. Cerrahi operasyonun bu konuda işlevini arttırmak ve gerçek anlamda etkili bir tedavi görebilme açısından bu kısım önemli sayılmaktadır.
Beraberinde ise bağışıklık sisteminden dolayı oluşan bağırsak rahatsızlığı gözlemlenmiş ise bağışıklığı güçlendiren takviyeler gerekli görülmektedir. Çünkü bağışıklığın bozulmasıyla birlikte yapılacak cerrahi müdahale etkili olmayabilir. Bu bakımdan hekim tarafından belirtilen öncelik sıralaması dikkate alınması gerekmektedir. Hastalığın geliştirdiği durumlara yönelik genel açıdan sıkıntı oluşturduğu biliniyor olsa da doğru zamanda yapılan müdahale şansı ile tedavi edilebilme durumu yüksek ihtimalli sayılmaktadır. Yapılan cerrahi müdahale sonrasında da hekimin belirtiği durumlara yönelik özen gösterilmesi gerekmektedir.
Anal Fissür (Makat Çatlağı)
