El ayak ağız hastalığı genellikle 10 yaş altındaki çocuklarda görülen bir rahatsızlık olarak bilinmektedir. Bu hastalığın bulaşma oranı çok yüksek olduğu bilinmektedir. Genel belirtileri arasında bademcikte oluşan kızarıklık ve derisinde kırmızı kabarıklar oluşturması ile öne çıkmaktadır. Beraberinde ise ciltte oluşan deri döküntüleri meydana gelmektedir. Tıpkı mantar hastalığında su toplayan küçük kabarcıkların olması şeklinde kırmızı kabarcık oluşturduğu bilinmektedir.
İçindekiler
Ağız kısmında ise aft diye belirtilen beyaz yaralar oluşturmaktadır. El ve ayak bileklerinde oluşan kırmızılık belli bir süre zarfında vücudun her yerine birden yayılabilmektedir. Suçiçeğini andıran bu görüntü belli bir dönem sonrasında kendiliğinden kaybolabilmektedir. El ayak ağız hastalığı coxsacki virüsünün neden olduğu bir salgın nedeniyle oluşmaktadır.
Oluşan bu virüs genellikle mevsim geçişlerinde sık rastlanabilen bir durum olarak bilinmektedir. Yaz mevsimine geçiş veya sonbahar mevsiminde oluşabilecek bu rahatsızlık aynı zamanda bulaşıcı bir hastalık türü olarak bilinmektedir. Virüs hastalığı olması nedeni ile antibiyotik tedavilerinin pek fazla işe yaramadığı düşünülmektedir.
Çünkü oluşan hastalık ortalama 1 hafta içinde kendiliğinden geçmektedir. Bu hastalıktan korunmanın en temel unsuru hijyenik kurallara uyulmasından geçmektedir. Çocuğun aktiviteler sonrasında el yıkama alışkanlığı arttırılması gerekmektedir. Bunu bir görev gibi değil de oyun şeklinde öğretebilmeniz mümkündür. Bu aynı zamanda oluşabilecek diğer bulaşıcı hastalıklara karşı da bir önlem sayılmaktadır. Bununla birlikte hasta olduğunu düşündüğünüz kişilerle temasını azaltmanız da etkin bir rol oynayacaktır.
El Ayak Ağız Hastalığı Nedir?
El ayak ağız hastalığı bulaşıcı bir hastalık türü olup mevsim geçişlerinde sıkça rastlanan ağız içinde aft türünde yaralar oluşturan ve el, ayak bileklerde suçiçeği tarzında kırmızı kabarcık oluşturan bir hastalık olarak bilinmektedir. Hijyenik kuralların hiçe sayılması ve coxsacki virüsünün çocuğa bulaşması sonucu hastalık gelişmektedir. Bir başka kişinin öksürmesi, hapşırması veya havada asılı kalan virüs partiküllerinden kaynaklı bulaşma oranı çok yüksek olan hastalık çeşididir. Bu hastalığın oluşması ardından çocukta ani şekilde gelişen semptomlar öne çıkmaktadır. Öne çıkan lezyon görüntüleri aynı zamanda mevcut hastalığın belirtileri olarak bilinmektedir.
El ayak ağız hastalığı konusunda özellikle dikkat çeken durumlar bademciğin şişmesi, ağız içinde beyaz yara oluşması, deri döküntüleri ve bilek kısımlarında kırmızı su çiçeğine benzer şekilde kabarcık olması şeklinde sıralanmaktadır. Oluşan bu semptomlar karşısında antibiyotik tedavisi yetersiz kalmaktadır. Hastalığın ilerlememesi açısından el, ayak ve ağız hijyeni önemli bir tedavi metodu sayılmaktadır. Bununla birlikte oluşan hastalık genellikle kendiliğinden ortalama 1-2 hafta içinde geçtiği bilinmektedir.
Bu hastalığa yol açan bulaşıcı mikrop türleri genellikle ortak kullanım alanlarından bulaşabilmektedir. Ayrıca hasta kişilerin taşıdığı virüs nedeniyle de oluştuğu bilinmektedir. Özellikle 10 yaş altı çocukların bağışıklık sistemi tam anlamıyla gelişmiş olmamasından dolayı hastalık hızlı ilerleme yapabilmektedir. Bu hastalıkta önemli rol oynadığı bilinen en önemli etken çocuğun el, ayak ve ağız bakımının doğru yapıldığına emin olunmasıdır. Çünkü sağlığa uygunluk açısından virüslerden koruyan en önemli faktör bu sayılmaktadır.
El Ayak Ağız Hastalığı Bulaşma Yolları
El ayak ağız hastalığı bulaşma yolları arasında birçok sebep olabilmektedir. Özellikle yaz aylarında ve sonbahar mevsiminde çok sık rastlanan bu rahatsızlığın oluşum nedenleri şu şekilde sıralanmaktadır.
- Hasta kişinin hapşırmasından ve öksürmesinden kaynaklı bulaşması
- Deri teması olmasından dolayı bulaşması
- Hijyenik kurallara uyulmayan ortamlardan bulaşması
- Ortak kullanım alanlar (otobüs, tuvalet, havuz vb.)
Yukarıda sıralanan bulaşma yolları el ayak ağız hastalığının bulaştığı alanlar ve durumlar olarak saptanmış olsa da pek çok farklı sebebin bu hastalığın oluşumunda önemli rol oynadığını düşündürmektedir. Bu yüzden kişinin hijyenik kuralları önemsemesinin önemli olduğu kadar iletişimde veya temasta bulunduğu alanlarında temiz olması önemli bir konudur. Çünkü hastalığın oluşumunda virüs kaynağı çok yüksek şekilde tespit edilmiştir.
El Ayak Ağız Hastalığı Belirtileri
El ayak ağız hastalığı kapsamında ilk sırada yer alan semptom yüksek ateş görülmesidir. Yüksek ateş ile birlikte en yakın sağlık kuruluşuna başvuran ebeveynlerin kendi çocuklarında gözlemlediği belirtiler şu şekilde sıralanmaktadır.
- Deri yüzeyinde oluşan içi sıvı dolu kabarcıklar
- El ayak çevresinde kırmızı şekilde beliren sıvı dolu kabarcıkların ağrı yapması
- Boğaz kısmında aft denilen beyaz yaralar oluşması ve beraberinde çocukta yutkunmaya bağlı zorluk nedeniyle iştahsızlık oluşturması
- Bademcikte kızarık bir görüntü olması
- Yorgun hissetme
- Kulak ve boğaz kısmında ağrı oluşturması
- Deri döküntüsü oluşturması
Yukarıda sıralanan belirtiler el ayak ağız hastalığı kapsamında yaşanan lezyonlar olarak bilinmektedir. Bu hastalıkla birlikte gelişen durumlar coxsacki virüsünden kaynaklıdır. Bu nedenle tıbbi müdahalelerde önerilen durum hijyenik kurallara uyulması gerektiğidir.
Antibiyotik tedavisine başlanılmamasının nedeni ise hastalığın kısa süre içinde oluşumunu tamamlayıp kendiliğinde yok olmasından kaynaklıdır. Bu belirtilerin yaşanmaması adına çocuğun tüm aktivite ve faaliyetlerinde el yıkama alışkanlığını unutmaması gerekmektedir. Çünkü dokunup, temas ettiği her şey bir mikrop veya bakteri olarak çocuğun eline partikül şeklinde nüfuz etmektedir. Bu yüzden el ayak ve ağız temizliği bu nedenle önemlidir. Özellikle her dışarı çıkmasından sonra duş aldırmaya özen gösterilmesi önemli bir etken olsa da her daim bu uygulama mümkün olmayabiliyor. Bu nedenle el ve yüz yıkaması yaptırmak çok önemli bir adım sayılmaktadır.
El Ayak Ağız Hastalığı Tedavi Yöntemleri
El ayak ağız hastalığı kapsamında yer alan tedavi yöntemleri öncelikle ebeveynlerin ve çocukların hijyenik kurallara uyması gerektiği etken belirtilmektedir. Her yıl yaz ve kış mevsimlerine geçiş dönemlerinde çok sık rastlanan bu hastalık virüs kaynaklı oluşmaktadır. Özellikle ortak kullanım alanları ilk sırada yer alırken bir yandan da hastalık taşıyan kişinin hapşırması, öksürmesi şeklinde de bulaştığı bilinmektedir. Bu nedenle hastalığın oluşumunu gerçekleştiren risk faktörlerinin en iyi şekilde irdelenmesi ve çocuğa bu tür durumlarda ne yapması gerektiği öğretilmelidir.
El ayak hastalığı tedavisinin genel yöntemi temizlik kurallarına uyulmasıdır. Fakat hastalığın oluşumu konusunda risk alanlarından uzak durulması da önemli role sahip olmaktadır. Bununla birlikte antibiyotik tedavisi önerilmemektedir. Çünkü hastalık ortalama 2 hafta içinde kendiliğinden geçmektedir. Fakat oluşan lezyonlara yönelik ağız içi yaralarına sprey veya kaşıntı oluşmasından dolayı losyon kullanımı tavsiye edilmektedir.
Aynı zamanda bol sıvı tüketilerek dinlenilmesi gerektiği belirtilmektedir. Hastalığın başlama süresinden itibaren çocuğun temizliğine ve bakımına da özen gösterilmesi şarttır. Bu uygulama sayesinde çocukta var olan hastalık daha hızlı iyileşecektir. Kısa sürede kendiliğinden geçmesi beklenen hastalığın beraberinde görülen durumlar deri döküntüsü yaşanması, içi sıvıyla dolu kabarcıkların kuruması şeklinde gözlemlenmektedir. El ayak ağız hastalığı beraberinde bilinçlenen ebeveynlerin bundan sonraki süreçte daha dikkatli olması gerekmektedir.
Okul çağındaki çocuklar için mevcut hastalık bitmeden okula gönderilmemesi gerekir. Ayrıca bulaşıcı bir hastalık türü olması nedeniyle kimseyle yakın temas kurdurulmaması gerekmektedir. Çünkü oldukça hızlı bulaştığı bilinen bir virüsten kaynaklı geçiş sağlamaktadır. Bu hastalığın bulaşma şekli arasında çocuğun oyun oynama sonrasında elini ağzına götürmesi veya yüzüne sürmesi şeklinde gerçekleşmektedir. Bu yüzden oyun sonrası el ve yüz yıkama alışkanlığının pekiştirilmesi bulaşma riskini önemli seviye de azaltmaktadır.
Çölyak Hastalığı, Çocuklarda Üst Solunum Yolu Hastalıkları, Çocuklarda Ürtiker (Kurdeşen), Çocuklarda Sinüzit, Çocuklarda Rektal Kanama
