Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis), boyun kaslarının normal pozisyonlarının ötesinde fleksiyon, ekstansiyon veya bükülme sergileyen daha geniş bir hastalık kategorisinden biridir. Tortikolis’in Latince tanımı “bükülmüş boyun” anlamına gelir. Tortikoliste boyun bir tarafa bükülme eğilimindedir ve başın eğilmesine neden olur. Bu durum ya ailede hastalık öyküsü varsa gelişebilir, travmadan kaynaklı olarak ya da ilaçlara ters tepki olarak gelişebilir.
İçindekiler
Bozukluk aile öyküsü olan kişilerde ortaya çıktığında, tıp uzmanları buna spazmodik tortikolis (servikal distoni de denir) adını verir. Boynun karakteristik bükülmesi başlangıçta spazmodiktir (boyun kaslarının anormal hareketlere ve baş ve boynun garip duruşuna yol açan istemsiz kasılmaları ) ve 31-50 yaşları arasında başlar. Eğri Boyun Hastalığı tedavi edilmezse, muhtemelen kalıcı hale gelecektir.
Kişinin boynunu çok fazla bükmesi akut tortikolise yol açabilir. Bu durum birkaç semptomla ortaya çıkar, ancak çoğu zaman kişi rahatsız görünür ve başını düz veya bir tarafa çevirmiş olur. Bireyin başını ters tarafa hareket ettirmesi acı verecek ve kişinin boynu sınırlı hareket açıklığına sahip olmaktadır. Sıklıkla ağrıyan etkilenen taraftaki boyun kasları dokunmaya karşı oldukça hassastır.
Doktor, hastanın omurilik yaralanması ihtimalini ekarte etmek için sinir ve motor fonksiyonunu kontrol edecektir. Bebeklik döneminde iyi huylu paroksismal Tortikolis, bebeklerde başın bir yana yatırılmasının tekrarlayan atakları ile birlikte nadiren görülen bir tıbbi bozukluktur.
Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Nedenleri
Yetişkinlerde birçok farklı durum akut eğri boyun hastalığı nedeni olabilir. Bazen, tıp uzmanları hastalık için belirli bir neden bulamazlar.
Boyun veya omurga travması tortikolise yol açabilir. Servikal omurga veya boyun kaslarındaki yaralanmalar genellikle kasların spazmıyla sonuçlanır ve bu da tortikolis özelliği olan başın bükülmesine yol açar.
Diğer nedenler arasında baş veya boyun enfeksiyonu bulunur. Bu tür enfeksiyonlar boyundaki lenf düğümü gibi yapılara bulaşarak tortikolise neden olabilir. Bu lenf düğümlerini örten kaslar kasılabilir. Tortikolis, boğaz apseleri ve üst solunum yolu ile ilişkili olabilir ve bu durumlar yaşamı tehdit edebilir. Sinüslerin, kulakların, çenenin, dişlerin veya kafa derisinin diğer enfeksiyonları da tortikolise yol açabilir.
Nadiren tümörler, yara dokusu, servikal omurganın artriti veya vasküler anormallikler de eğri boyun hastalığı nedeni olabilir.
Ketamin, amfetaminler ve kokain gibi kötüye kullanılan bazı ilaçlar ve yaygın olarak reçete edilen nöroleptik ilaçlar, akut distoniye veya distonik reaksiyona (normal kas kontrolünün olmaması) neden olabilir. Bu, yüz, boyun veya sırt kaslarının ani istemsiz kasılmalarını içeren bir durumdur. Başın bir tarafa eğilmesine (akut tortikolis) ek olarak, kişilerde göz kayması (okülojirik kriz) ve dilin çıkması (yanak dil krizi) gibi başka belirtiler de görülebilir.
Bu nedenlere ek olarak, çocuklarda, bebeklerde ve yeni doğanlarda tortikolis, doğuştan gelen nedenler veya doğuma bağlı travma nedeniyle de gelişebilir. Konjenital müsküler tortikolis (KMT), bebek tortikolisinin en yaygın nedenidir. KMT, boynun bir tarafında buunan kasın kısalması ve skarlaşmasından (fibrozis) kaynaklanan doğumda mevcut olan postural fiziksel bir bozukluktur. Bebekler genellikle başları yatağa karşı aynı pozisyonda uyur, bu da düz kafa sendromuna yol açabilir, bu nedenle sıklıkla kas tortikolisine eşlik eder.
Eğri boyun hastalığı için risk faktörleri arasında ailede hastalık öyküsü, servikal omurganın konjenital anormallikleri, kas spazmına yatkınlık yaratan ilaçların alınması ve travma yer alır.
Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Belirtileri
Boyun eğriliği (akut eğri boyun hastalığı), kişinin boynunu bir tarafta destekleyen kaslar ağrılı hale geldiğinde ortaya çıkar. Bu semptomlar genellikle çok hızlı bir şekilde, genellikle bir gecede ortaya çıkar, böylece kişi boynunun bir tarafında ağrı ve sertlikle uyanmaktadır.
- Ağrı genellikle boynun sadece bir tarafındadır ve o bölgedeki kasların sertliği boynu bir tarafa büker.
- Kişi boynunu düzeltmeye çalıştığında ağrı nedeniyle çok zorlanabilmektedir.
- Bazen ağrı boynun ortasındadır.
- Ağrı başın arkasına veya omuza yayılabilir.
- Etkilenen tarafını kasları hassas olabilir.
- Belirli bölgelere uygulanan baskı, bu kasların spazmını tetikleyebilir.
- Boynun hareketi özellikle bir tarafta kısıtlanır.
Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Tanı Yöntemleri
Doktor, hastanın alıyor olabileceği belirli ilaçları vurgulayan ayrıntılı bir öykü alacak ve ardından fizik muayene yapacaktır. Bir travma öyküsü olduğunda, doktor boyundaki omurilik kemiklerinin kırılmasını veya çıkmasını önlemek için boynun röntgenini çekebilir.
Çoğu zaman, X-ışınları bu tespiti yapmak için yeterlidir.
Az sayıda vakada, ince anormallikler veya önceden var olan durumlar, örneğin omurganın veya boynun dejeneratif artriti, bir BT taraması gerektirebilir.
Doktor hastanın tıbbi geçmişini öğrenmek ve gastaya fiziksel muayene yapacaktır. Hasta, eğer varsa boyun bölgesindeki yaralanmadan bahsetmelidir. Çeşitli testler de eğri boyun hastalığı nedenini belirlemekte yardımcıdır.
Bir elektromiyogram (EMG), kişinin kaslarındaki elektriksel aktiviteyi ölçmektedir. Bu test ile hangi kaslarda sorun olduğu anlaşılabilir. Hastanın gösterdiği belirtilere göre doktor belirtilere neden olabilecek yapısal sorunları bulmak için X-ışınları ve MRI taramaları gibi görüntüleme testleri de kullanılabilir.
Eğri Boyun Hastalığı (Tortikolis) Tedavi Yöntemleri
Tortikolis tedavisi, ilgili kasılmış boyun kaslarını gevşetmeyi amaçlar. Tedaviler ilaç, fiziksel cihazlar, botulinum toksini, fizik tedavi, germe egzersizleri ve ameliyatı içerir. Çoğu insanda eğri boyun hastalığı birkaç gün ile birkaç hafta arasında düzelir. Birkaç kişi aylarca yıllarca devam eden boyun problemleri geliştirecektir. Kalıcı boyun kas spazmları, bir nörolog veya cerraha sevk edilmesini gerektirebilir.
Cerrahi sadece birkaç seçici vaka için kullanılmaktadır. Bu tedavide, kas kasılmasını önlemek için üst boyun sinirlerinin veya kaslarının bir kısmı seçici olarak kesilir. Cerrahi tedavi genellikle yardımcı olur, ancak sıklıkla boyun birkaç ay sonra bükülme pozisyonuna geri döner. Nadiren, derin beyin stimülasyonu, hareketin kontrol edildiği beyne bir tel yerleştirilerek ve ardından tortikolise neden olan beyin sinyallerini bozmak için elektrik sinyalleri gönderilerek yapılır.
İlaç Tedavisi
Travma veya ilaçların neden olduğu spazmodik eğri boyun hastalığı varsa, doktor kas gevşeticiler ve iltihap önleyici ilaçlar reçete edebilir. Bunlar genellikle semptomları birkaç gün içinde tamamen giderir. Tıp uzmanları genellikle bu ilaçları kas içine veya damar yoluyla uygularlar. Tekrarlayan semptomları önlemek için ilaçlara 48-72 saat oral formda devam edilir. Buz paketleri ve masaj terapisi de rahatlama için kullanılabilir.
Tortikolis için Evde Tedaviler Nelerdir?
Tortikolis teşhisi konan hastalar için semptomlarını hafifletmeyi sağlayacak bazı tedaviler vardır:
Sırt üstü yatmak: Semptomlar genellikle uyku sırasında kaybolur, bu nedenle sırt üstü uzanmak rahatlama sağlayabilir.
Yüzün, çenenin veya boynun ters tarafına dokunmak: Bu vücudu kandırır ve spazmların geçici olarak durmasına yardımcı olabilir.
Isı uygulamak: Boyuna uygulanan ısı paketleri veya sıcak su şişeleri, gergin kasları gevşetmeye yardımcı olabilir.
Stres azaltma teknikleri: Gerginliğe ve semptomların kötüleşmesine neden olabileceğinden, strese veya endişeye neyin neden olduğu tespit edilmelidir.
Bebekler için pasif germe (ebeveyn veya bakıcı yardımı ile yapılan esnetmeler) yapılabilir. Daha büyük bebeklerde, aktif hareketi kolaylaştırmak, örneğin çocuğun kafasını belirli bir yöne çevirmesini sağlamak için görüntüleri veya sesleri kullanmak yardımcı olabilir. Bir fizyoterapist esneme hareketleri ve diğer egzersizleri önerecek ve bunları nasıl düzgün bir şekilde yapılacağını gösterecektir.
Eğri boyun hastalığı olan yetişkinler için fizik tedavi egzersizleri, kademeli (adım adım) boyun egzersizlerini içerebilir. Hareketlerin ve egzersizlerin doğru şekilde nasıl yapılacağına ilişkin talimatlar için önce bir fizik tedavi uzmanına veya fizyoterapiste danışılmalıdır.
Deformite Cerrahisi, Çocuk El ve Üst Ekstremite Cerrahisi, Boyun Düzleşmesi, Ankilozan Spondilit
