Divertikülit sindirim siteminde yer alan küçük keselere verilen tıbbi ad olarak tanımlanmaktadır. Şişkin biçimde oluşan bu keselerin kalın bağırsağın alt kısmında olduğu bilinmektedir. Genellikle 40 yaş ve sonrasında meydana gelen hastalığın genel tanımı divertiküloz olarak bilinmektedir. Hastalığın oluşma evresinde divertikülit olan bilinen şişkin keseler iltihaplanmaya başlamaktadır. Bu rahatsızlığın oluşum sonrasında kişide meydana gelen durumlar arasında özellikle sık yaşanan karın ağrıları ve mide bulantıları görülmektedir.
İçindekiler
Keselerin tek birinin iltihaplanması ya da her birinin iltihaplanması halinde bağırsak hastalığı da oluştuğundan diyet konusunda farklılık başladığı gözlemlenmiştir. Hafif şekilde gözlemlenen durumlara yönelik antibiyotik tedavileri öne çıkarken daha ağır durumlarda cerrahi tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Ayrıca kişinin yapacağı beslenme alışkanlıklarının değişikliği de bu tedavi şekline yönelik uygulamalardan biri olarak bilinmektedir.
Divertikülit rahatsızlığı genellikle lifli besinlerin nadir şekilde tüketilmesine bağlı olduğu bilinmektedir. Daha doğrusu katı dışkı oluşumuna sebebiyet verecek besinlerin sıkça tüketilmesi sonucunda oluştuğu düşünülmektedir. Bu nedenle kişinin beslenme alışkanlığının bu konuda önemli role sahip olduğu bilinmekte ve nedenlerinden biri olarak değerlendirilmektedir.
Kalın bağırsakta basınç hissini arttıran bu durum beraberinde kolon kısmında da sorunlar oluşturmaktadır. İltihaplanma oluşması sonucunda yırtılma meydana gelirse bazı enfeksiyonel hastalıklarda oluşabilmektedir. Enfeksiyon oluşumlarına yönelik risk faktörleri arasında en baskın durum kişinin yaşının ilerlemiş olması ve beraberinde sigara kullanıyor olması şeklinde bilinmektedir. Aynı zamanda obezite özelliğinin olması veya yanlış besinleri bir arada tüketmesi risk faktörü oluşturabilen durumlar arasında bulunmaktadır.
Divertikülit Nedir?
Divertikülit rahatsızlığının genel olarak nedeni net bir şekilde belirtilmemesine rağmen kalın bağırsağın alt kısmında yer alan keselerin iltihaplanması ile birlikte oluşan şişkinlik durumu olarak bilinmektedir. Bu keselerin bazı risk faktörlerine yönelik şişip iltihaplanması ile birlikte antibiyotik tedaviler uygulanmaktadır. Oluşturduğu komplikasyonlar arasında ise ilk yaşanabilen durum kese torbalarında apse oluşması ya da irin birikmesi şeklinde gözlemlenmektedir.
Kişinin yaş ortalaması baz alındığında ortalama 40 yaş sonrasında görülen bir rahatsızlık olduğu bilinmektedir. Aynı zamanda farklı hastalıklara yönelik kullanılan ilaçların yan etkisi olarak ta görülmektedir. Kişinin bu rahatsızlığı yaşamaya başladıktan sonra ciddi derece de her yemek sonrası bulantı yaşadığı şikâyetler arasında yer alan bir durumdur.
Divertikülit rahatsızlığı yaşanmasına yönelik önemli durumların başında kişinin obezite hastalığına sahip olmasıdır. Çünkü obezite rahatsızlığı divertikülit oluşumuna zemin hazırlayan durumlardan biri olarak yorumlanmaktadır. Tam tersi olarak lifli besin kaynağının az miktarda veya hiç tüketilmemesi halinde bağırsaklar daha az çalıştığı için divertikülit durumu oluşabilmektedir. Beraberinde de kişinin kötü alışkanlıklardan biri olan sigara kullanımı mevcut halde ise divertikülit yaşama ihtimali çok yüksek olarak bilinmektedir.
Beraberinde de kabızlık oluşması veya katı dışkılama esnasında zorluk yaşanması en muhtemel durumlardan biri olarak bilinmektedir. Hafif konumda olan rahatsızlığa yönelik ilaç tedavisi uygulanmasına rağmen akut şekilde gelişmiş divertikülit durumunda bazı enfeksiyon durumları da öne çıkmaktadır. Bu durumlar genel olarak şu şekilde sıralanmaktadır.
- Kalın bağırsağın alt kısmında yer alan keselerde irin şeklinde iltihap oluşması
- Yara izi oluşmasından dolayı bağırsak kanallarında tıkanma meydana gelmesi
- Bağırsak ile organlar arasında anormal durumlar oluşturması
- Fistül oluşumu yapması
- İltihaplanmış olan kese yırtılması ( acil durum olarak bilinen kese yırtılması halinde bağırsakta yer alan tüm içerik karın içine yayılmaktadır.)
Yukarıda belirtilmiş durumlar akut durumda ilerleyen divertikülit oluşumu esnasında oluştuğu bilinmektedir. Bu yüzden hayati tehlike oluşturabilecek ve aciliyet gerektiren durumları da yaşatmaktadır.
Divertikülit Belirtileri
Divertikülit belirtileri arasında ilk sırada yer alan durum karın kısmının sol tarafında sürekli yaşanılan ağrı olarak gözlemlenmektedir. Bu ağrı kimi zaman şiddetli olabildiği gibi kimi zamanda normal durum olarak algılanan hale bürünmektedir. Genel bakımdan divertikülit oluşumu halinde görülen belirtiler şu şekilde sıralanmaktadır.
- Kişide istemsizce gelişen mide bulantısı hali ve beraberinde kusma durumu
- Ani gelişen ateş yükselmesi
- Karın bölgesinde hassasiyet yaşaması (Herhangi bir darbe almamasına rağmen karın kısmına el değdirilmesinden dahi korkması)
- Kabızlık yapması
- Kabızlığın tersi şekilde ishal oluşturması
Yukarıda belirtilen durumlar hastalığın evresine bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Fakat genel olarak tüm belirtileri bu sıralama da yer almaktadır.
Divertikülit Nedenleri
Divertikülit nedenleri çok çeşitli olabildiği gibi tam olarak tek bir neden belirtilmemektedir. Bu nedenle hastalığın oluşumuna yönelik bazı durumlar neden olarak gösterilmektedir. Kolon kısmında yer alan zayıf alana baskı yapabilecek durumlar arasında ilk sırada yer alan konu kişinin katı gıda tüketmesi olarak yorumlanmaktadır.
Katı gıda tüketiminin yanı sıra lif kaynağı olmayan besinleri tercih etmesi öne çıkmaktadır. Çünkü sürekli katı gıda tüketilmesi ile beraber kabızlık durumu oluşmakta ve kalın bağırsak baskı altına girmektedir. Genel bakımdan incelendiğinde divertikülit oluşumuna yönelik nedenler şu şekilde sıralanmaktadır.
- 40 yaş ve sonrası görülme olasılığı yüksek olduğundan yaşın artması ile birlikte görülme ihtimali artmaktadır.
- Kişinin aşırı kilolu olması divertikülit rahatsızlığına zemin hazırlayan bir durum olarak bilinmektedir.
- Kişinin sigara kullanıyor olması bu rahatsızlığa yönelik oluşumu destekleyen bir durum olarak bilinmektedir.
- Yoğun şekilde egzersiz yapılması hastalığın yaşanma riskini çoğaltan durum olarak kabul edilmektedir.
- Hayvansal gıdaların çok fazla tüketilmesi ve lif bakımından önemli besinlerin tüketilmemesi hastalığı oluşturan durumlardan biri olarak kabul edilmektedir.
- Diğer hastalıklara bağlı olarak kullanılan bazı ilaçların yan etkisi şeklinde hastalık gelişebilmektedir.
Yukarıda sıralanmış nedenler genel bakımdan divertikülit oluşuma yönelik önem vermeniz durumlar olarak bilinmektedir. Genel bakımdan hekimlerin görüşleri de bu yöndedir. Çünkü hastalığın oluşturduğu belirtiler nedenlerine göre ilerlemektedir.
Divertikülit Tanı Yöntemleri
Divertikülit tanı yöntemleri genellikle hekim tarafından yapılan fiziki muayene esnasında yaptığı belirtiler dâhilinde ortaya çıkmaktadır. Fakat tam bir teşhis konulması adına hekim tarafından istenen tetkikler bulunmaktadır. İlk olarak istenen tetkik sıralamasında kan ve idrar testleri yapıldığı bilinmektedir.
Karın ağrısı karaciğere bağlı ilerlediği için karaciğer enzimlerine bakılması da gerekmektedir. Bu yüzden karaciğer enzim testi de yapılmaktadır. Ayrıca kişinin ishal olma durumu mevcut halde ise dışkı testi de istenebilmektedir. Dışkı testine ek olarak BT taraması yapılması hastalığın tam teşhis edilmesine yönelik önemli bir yöntem sayılmaktadır.
Divertikülit Tedavi Yöntemleri
Divertikülit tedavi yöntemleri genel bakımdan hastalığın evresine göre ilerlemektedir. Bu yüzden tek bir tedavi metodu ile başlamamaktadır. İlk olarak hekim tarafından önerilen tedavi şekli komplike olmayan tedavi uygulanmaktadır. Komplike olmayan tedavi evde yapılan tedavi olarak bilinmektedir. Ayrıca hastalığın ilk evresi ve şiddetinin hafif olduğu durum olarak bilinmektedir.
Hastalığın ilerlemiş halinde ise komplike olan tedavi şekline geçilmektedir. Bu tedavi şeklinde bağışıklığınızın düşük olması, birden fazla hastalığın oluşumu gözlemlenmiş olması ve apse durumları halinde ameliyat yapılması gerekmektedir. Hastalıklı olarak yorumlanan bağırsağın çıkarılması ya da iltihaplı bölümün kesilmesi ile yapılan ameliyat tekrardan uçları birleştirilecek şekilde uygulanmaktadır. Bu durum birincil bağırsak ezeksiyonu ve kolostomi ile bağırsak ezeksiyonu şeklinde belirtilen bir durumdur.
Başarı ile tamamlanmış ameliyat sonrasında ise hasta hekim tarafından takip edilmektedir. Ortalama 6 hafta sonrasında kolonoskopi yapılarak hastalığın durumu kontrol altına alınmakta ve tedavisi tamamlanmaktadır.
Diyafram Bozuklukları, Gaz – Dışkı Tutamama (Anal İnkontinens), hemoroid (basur), İltihabi Bağırsak Hastalıkları (Crohn Hastalığı Ve Ülseratif Kolit), Kalın bağırsak kanseri
