Deformite cerrahisi kemiklerde meydana gelen çeşitli bozukluklarda uygulanan bir yöntemdir. Bu cerrahi yöntem ise genellikle kemiklerde oluşan eğilme ve şekil bozukluklarını düzeltme amacı ile uygulanmaktadır. Deformite durumu ise bazı bireylerde görülebilen bir durumdur. Bu durumun ise çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Sebepler ile birlikte bu tür deformiteler oldukça sık görülmektedir. Diz bölgesinde bulunan deformiteleri ise genellikle halk arasında ‘O’ bacak olarak bilinmektedir.
İçindekiler
Diz bölgesinde bulunan deformiteler ise çocukluk döneminde oldukça sık gözlemlenmektedir. Çocuk ortopedi kliniklerinde en sık başvurulan nedenlerden de biri olmaktadır.
Deformite cerrahisi çeşitli durumlarda uygulanmaktadır. Ancak uygulama öncesinde bireylerde bulunan deformitenin detaylı bir biçimde değerlendirilmesi gerekmektedir. Bireylerde görülen deformiteler detaylı incelenirken bu deformite büyüme sırasında görülen bir durum ya da acil müdahale gerektiren bir durum olduğu tespit edilmektedir. Doğum sonrasında ise genellikle bebeklerin yürüme çağları ile birlikte oluşan çeşitli deformiteler bulunmaktadır. Bu deformiteler ise ileriki dönemlerde genellikle düzelmektedir.
Bu durum için ise çocukların özel bir cihaz kullanmalarına gerek duyulmamaktadır ancak takip oldukça önemlidir. Deformiteler ise genellikle bireylerin dizlerinde, kalçalarında ya da ayak bileklerinde görülmektedir. Deformite ile birlikte bu bölgelerdeki yük dağılımı bozulmaktadır. Yük dağılımı bozulması ile birlikte de vakit geçtikçe bireylerin çeşitli zorluklar ile karşılaşması olası bir durumdur. Bu yüzden tedavi oldukça önemlidir.
Deformite cerrahisi nedir? Deformite sebepleri nelerdir?
Deformite cerrahisi her dönemde her bireye uygulanmamaktadır. Cerrahi bir tedavi yöntemi için bireylerin çeşitli kriterlere uygun olması ve bununla birlikte çeşitli belirtileri olması gerekmektedir. Deformitelerin ise büyük bir çoğunluğu doğuştan olmaktadır. Sonradan olan deformiteler ise genellikle kemik kalitesini bozan hastalıklar ile birlikte görülmektedir. En sık karşılaşılanı ise raşitizm adı verilen D vitamini yetmezliği sebebi ile olan sağlık problemidir.
Ancak bu sağlık problemi D vitamini takviyesi ile düzeltilebilmektedir. Bu sayede de ameliyata gerek duyulmamaktadır. Ancak doğuştan gelen hastalıklarda böyle bir durum söz konusu değildir. Doğuştan gelen hastalıkların düzelme durumu yoktur, çocuk büyüme dönemine gelinceye kadar bacakta bulunan eğrilikler gittikçe artmaktadır. Bu sebep ile de giderek artan bu eğriliklere karşı çeşitli önlemler alınmaktadır.
Çocuklarda normal bacak gelişimin ise çeşitli aşamaları bulunmaktadır. Bebekler ilk yürümeye başladıkları dönemde bacakları ‘’O’’ şeklinde bir görünüme sahip olmaktadır. Çocukların yürümesi hızlandıkça bu görüntü düzelmeye başlamaktadır. Çocuk üç yaşından sonraki dönemde tam olarak düzelme, beş yaşından sonra da erişkin tipi bacak şekli oluşmaktadır. Normal gelişim bireylerde bu şekilde devam etmektedir.
Aileler ise genellikle çocukları ilk yürümeye başladığı zamanlarda bacağın normal eğriliği denilen dönemde kliniğe başvurmaktadırlar. Çocuğun eklem bölgesinde sorun olmadığı taktirde çocuğun genel sağlığı yerindeyse, beslenmesi düzgünse, çocuk hekiminin dikkatini çeken gelişimi ile ilgili herhangi bir sorun bulunmuyorsa çocuğun ailesine bilgi verilmektedir. Bu durum çocuklarda görülür herhangi bir deformite cerrahisi işlemine gerek duyulmamaktadır.
Derformite Tanı Aşaması
Deformitenin tanısı için öncelikle çok basit bir röntgen grafisi çekilmektedir. Bu durumun yanında ise kan değerlerine bakılır. Kanda kalsiyum ve fosfora bakılmaktadır. İnsanların kemik gelişimi ve metabolizması ile ilgili parametrelere bakılmaktadır. Şüphelenilen herhangi bir durum ile ilgili çeşitli kan testleri yapılmaktadır. Sorunun büyüklüğüne göre de gerek görüldüğü taktirde çocuk endokrinolojisine bazen ise genetik bölümüne hastaların yönlendirilmesi yapılmaktadır.
Bu bölümler ile birlikte ortak çalışarak çocuğun sahip olmuş olduğu bu rahatsızlığının doğuştan gelip gelmediği kontrol edilmektedir. Bunun yanında ise bu durumun çeşitli hormon eksikliğine bağlı olup olmadığı tarzında çeşitli kriterler de değerlendirilmektedir. Bu sayede tanı konulur ve bireyin tedavisi bu bilgiler ışığında belirlenerek yapılmaktadır. Deformite cerrahisi tedavisi ise hekimler tarafından uygun görüldüğü taktirde uygulanan bir tedavi yöntemi olmaktadır.
Deformite Tedavi Yönteminin Belirlenmesi
Deformite tedavisinde en önemli kriter bireyin yaşıdır. Çocuklar ise büyüdükçe, sorun artmaktadır. Bu durumda ise öncelikle ilerlemenin durdurulmasına yönelik çeşitli uygun tedaviler uygulanmaktadır. Bu amaç ile birlikte çeşitli ortezler kullanılmaktadır. Bacak eğriliklerinin düzeltilmesi ile ilgili tedaviler bulunmaktadır. Ancak bu tedavilerin ise günümüzde henüz kanıtlanmış bir etkisi henüz gösterilememiştir.
Bireylerin çocukluk dönemlerinde en çok uygulanan tedavi kemik büyüme bölgesine yerleştirilen oldukça küçük olan plaklardır. Bu plaklar ise istenilen şekilde kemiğin düzelmesini sağlamaktadır. Bu yöntem ile birlikte kemik çatlatması, kemik kırılması gibi çok daha zor olan ameliyatlara göre uygulaması kolay ve riski çok daha az bir prosedürdür. Deformite cerrahisi uygulanması ise çeşitli durumlarda yapılmaktadır. Çocuk ise hekimlere geç getirildiyse ve yapılan çeşitli hesaplamalara göre bu yöntem ile düzelmesi yetersiz kalacaksa o zaman bu durumda ise kemik çatlatılarak düzeltilmesi söz konusu olmaktadır. Bu durum için öncelikle bireylerin röntgen filmleri çekilmektedir.
Daha sonra ise hekimler tarafından titiz ve detaylı bir inceleme yapılmaktadır. Deformite olan kemiğin hangi bölgesinden kaç derece düzeltilirse, nasıl bir sonuç elde edileceği ve çocuğun bacağının işlem sonrasında nasıl gözükeceği bilgisayar ortamında hesaplandıktan sonra bu işlemlere göre tedavi programı düzenlenmektedir. Bazı zamanlarda ise bu cihazlar ile işlem uygulandığında bacaklarda bir miktar düzelme gözlemlemek mümkündür. Ancak henüz bilimsel olarak kanıtlanmış bir uygulama olarak görülmemektedir. Buna rağmen aile deformite cerrahisi müdahalesine karşı ise alternatif bir yöntem olarak düşünülebilmektedir.
Deformite cerrahisi sonrası dikkat edilmesi gerekenler
Bireylerde deformite cerrahisi sonrası düzenli aralıklarla yapılan takip oldukça önemlidir. Röntgen filmleri ve klinik muayene ile hastanın takibi yapılmaktadır. Ameliyat sonrasında ise erken dönemde en önemlisi yara bakımıdır. Yara bakımı ise bu ameliyatı gerçekleştiren uzman hekim tarafından uygulanmaktadır. Daha sonra ise fizik tedavi uygulaması ile birlikte çocuğun kaslarının güçlendirilmelidir. Bütün bu durumlara ise ilave olarak rotasyonel sorun denilen bir durum daha bulunmaktadır. Bu durum ise kız çocuklarda kalça kemiğinden, erkek çocuklarda ise kaval kemiğinden kaynaklı dönme yaşanması çok daha sık görülmektedir. Bu durumu yaşayan çocuklarda ise yürürken ayaklarının ucunun hafif dışarıyı göstermesi gözlemlenmektedir.
Ayak uçları ve özellikle de çocukların diz kapakları içeriye doğru bakıyorsa aileler şüphelenerek hekimlere başvurmaktadır. Kız çocukların yaklaşık olarak yüzde 95’inde yaşanılan bu durum kendiliğinden herhangi bir deformite cerrahisi müdahalesi olmadan sonradan düzelmektedir. Eğer ki çocuklar %5’lik kısımda ise kız çocuklarında görülen bu durum yaklaşık olarak 5 yaşına kadar gözlemlenmektedir. Bunun yanında ise bu eğrilik 5 yaşına kadar gün geçtikçe artmaktadır. Ancak bu durumun düzelmesi söz konusu ise çocuklarda 5 ila 10 yaş arasında düzelmektedir.
Aileler, deformite durumlarında oldukça hassas olmaktadır. Aileler bu gibi durumlarda çeşitli belirtileri takip ederek çocukların sağlıklarını kontrol altında tutmalıdır. Bu durum oldukça önemlidir çünkü çocuklarda gözlemlenen bu durum ileriki yaşlarda çeşitli problemlere yol açarak bireyin yaşam kalitesini son derece olumsuz etkileyebilmektedir. Çeşitli durumlarda dikkat edilmesi gerekmektedir.
- İçe dönük yürüme,
- Hareket kısıtlaması,
- Bacaklarda yapı bozukluğu,
Diz kapaklarının içe dönük olması belirtiler arasındadır. Bu belirtiler dahilinde aileler dikkatli olarak çocuklarını vakit kaybetmeden hekime götürmelidir. Gerektiği taktirde ise deformite cerrahisi uygulanabilirken genellikle buna gerek duyulmamaktadır.
Çocuk El ve Üst Ekstremite Cerrahisi, Boyun Düzleşmesi, Ankilozan Spondilit
